Oceniając konkurencyjność firmy oraz jej biznesowy potencjał nie można ominąć analizy SWOT. Należy ona do tych podstawowych z pomocą których z powodzeniem można budować zarówno strategię marketingową, jak i planować rozwój danego przedsiębiorstwa. Jest nieoceniona zarówno w przypadku małych i średnich firm, jak i branżowych gigantów. Na czym dokładnie polega i jak można wykorzystać jej potencjał w praktyce? Podpowiadamy.
Lata 50. i 60. XX w. i działania specjalistów z Harvard Business School dały początek analizie SWOT. Kolejne kroki, to badania w Stanford Research Institute. Ich cel – ustalenie w jaki sposób można usprawnić procesy planowania strategicznego firm, a zarazem uniknąć błędów w planowaniu. Efekt? Opracowanie czynników, które determinują działania planistyczne, a wśród nich: dobre w teraźniejszości, dobre w przyszłości, złe w teraźniejszości oraz złe w przyszłości.
Analiza SWOT – o jakiej mowa?
Strenghts + Weaknesses + Opportunities + Threats, czyli SWOT. Analiza ta umożliwia określenie funkcjonowania danej firmy biorąc pod uwagę zarówno jej mocne, jak i słabe strony. Bardzo ważne jest w niej to, że uwzględnia przy tym szanse oraz założenia prowadzonych działań. Nie potrzebujemy w niej jakiś nadzwyczajnych analitycznych umiejętności, niemniej istotna okazuje się interpretacja jej poszczególnych elementów w której powinno brać się zarówno spojrzenie obiektywne, ale też otwarte na różnego rodzaju rozwiązania.
To, że nie musimy być analitycznymi geniuszami nie oznacza jednak, że zwalnia nas to z posiadania odpowiedniej wiedzy oraz biznesowego dystansu. Dane, to podstawa działań każdej analizy, stąd też koniecznie musimy mieć pełny obraz, przynajmniej na podstawowe kwestie, a wśród nich między innymi regulacje prawne, jak i konkurencja na rynku.
Przystąpienie do analizy, to uwzględnienie wspomnianych mocnych i słabych stron. Istotne są także szanse oraz zagrożenia. O czym mowa?
Mocne i słabe strony przedsiębiorstwa oraz szanse i zagrożenia w praktyce
Mówiąc o mocnych stronach mamy do czynienia ze wszystkimi umiejętnościami oraz zasobami, które mogą przełożyć się na zbudowanie dobrej pozycji na rynku danej firmy. To zbiór elementów, które w istotny sposób warunkują przewagę nad konkurencją. W jaki sposób można je sprecyzować, określić? Najlepiej będzie, jeśli porównamy się z najgroźniejszymi graczami na rynku. Można także wziąć pod uwagę liderów spoza branży – im szersza baza, tym lepiej. Jakie czynniki wchodzą w rachubę? Mogą to być na przykład systemy motywacyjne pracowników, albo też dostęp do nowych technologii.
Kolejny czynnik o jakim nie można zapomnieć są słabe strony, na które składają wszystkie elementy, jakie przyczyniają się do zahamowania rozwoju firmy. Istotny jest także ich wpływ na jej pogorszenie jakości organizacji. Wśród nich można wymienić między innymi brak płynności finansowej czy też złą reputację wśród klientów.
Skupiając się na szansach bierzemy pod uwagę wszystkie zmiany w otoczeniu firmy, jakie mogą przełożyć się na usprawnienie jej prosperowania. Wśród nich można uwzględnić na przykład małą konkurencję, albo też zmianę zachowań konsumenckich. Nie bez znaczenia będzie także pojawienie się nowej grupy klientów czy też polepszającą się sytuację gospodarczą w kraju.
Ostatnim czynnikiem jaki należy uwzględnić w analizie SWOT są zagrożenia. Tutaj znów mamy do czynienia z tymi czynnikami, na które dane przedsiębiorstwo nie ma wpływu, są po prostu niezależne od niego. Tym razem będą to wszystkie te, jakie mogą spowodować pogorszenie się jego funkcjonowania, wystąpienie negatywnych zmian. Mowa na przykład o licznej konkurencji, jak i kryzysach gospodarczych czy też niskim zapotrzebowaniu na dany produkt lub usługę.
Analiza SWOT, a siła czynników
Kiedy już określimy wszystkie czynniki przyjdzie czas na to, aby przeanalizować jakie mają znaczenie w prosperowaniu danej firmy. Tutaj mowa o zobrazowaniu ich za pomocą ułamków dziesiętnych. Każda kategoria musi wynosić 1 – stanowić sumę wszystkich wspomnianych czynników. Kolejny krok, to określenie każdego z nich w skali od 0 do 5. Następny, to pomnożenie wag oraz ocen. Na koniec należy je zsumować – dla każdej kategorii osobno.
Takie działanie sprawi, że otrzymamy cztery wyniki, a tym samym taką samą ilość strategii: agresywną (działania oparte na wykorzystaniu mocnych stron i szans), konserwatywną (działania, których celem jest zniwelowanie zagrożeń przy pomocy mocnych stron), konkurencyjną (eliminowanie wady poprzez wykorzystywanie nadarzających się szans) oraz defensywną (to sytuacja gdzie dochodzi do tego, że wady łączą się z zagrożeniami). Musimy wybrać tą, która będzie najbardziej rozsądna z punktu widzenia naszej firmy, a tym samym, przełoży się na usprawnienie jej funkcjonowania i obraniu właściwej ścieżki działania.
Analiza SWOT jest bardzo przydatna z punktu widzenia obrania odpowiedniej strategii działania przedsiębiorstwa, jednak aby przyniosła rzeczywiście wymierne korzyści musi być obiektywna. Często nie jest to możliwe, jeśli wykonywana jest wewnątrz firmy, stąd dobrym rozwiązaniem jest zlecenie jej wykonania specjalistom spoza naszego zespołu.